Heb jij ook regelmatig last van slaaptekort? Slapen is één van de belangrijkste levensbehoeften van de mens en even belangrijk als goede voeding en beweging. Gemiddeld brengen we een derde van ons leven slapend door.
Van alle volwassen Nederlanders samen, slaapt 90% binnen de aanbevolen duur van 7-9 uur (bron: volksgezondheidenzorg). De overige 10% slaapt te kort of te lang ten opzichte van de aanbevolen slaapduur.
Slaaptekort is een algemeen probleem in onze huidige maatschappij. Het heeft grote gevolgen voor gezondheid, welbevinden en het functioneren van de hersenen. In dit artikel leg ik uit wat slaaptekort met je doet.
Wat is slaap?
Slaap is een normale toestand van rust die periodiek optreedt en gepaard gaat met een verlaging van het bewustzijn waardoor contact met de buitenwereld ontbreekt en het lichaam en de geest tot rust komen [1,2].
De functie van slaap is vooralsnog onduidelijk. Wel weten we dat slaap het lichamelijk herstel bevordert. Daarnaast lijkt het erop dat slaap van belang is voor de werking van het geheugen. Tijdens je slaap verwerk je wat je overdag meegemaakt en geleerd hebt.
Voldoende slaap
Goede en gezonde slaap bestaat uit voldoende uren slaap van goede kwaliteit. De hoeveelheid slaap die iemand nodig heeft verschilt echter per individu.
Daarnaast speelt leeftijd een belangrijke rol in de hoeveelheid slaap die je nodig hebt. Zo heeft iemand van 70 jaar veel minder slaap nodig dan een puber van 16 jaar.
Internationale standaard aanbevolen slaapduur per leeftijd
Het is van belang dat slaap van goede kwaliteit is. Dit betekend dat je je ’s ochtends goed uitgerust voelt en tevreden bent over hoe je hebt geslapen.
Het inslapen en doorslapen zijn eveneens van belang voor een goede kwaliteit van slaap.
De National Sleep Foundation (NSF) geeft de volgende richtlijnen voor een goede kwaliteit van slaap:
- minimaal 85% van de tijd in bed slapend doorbrengen
- binnen 30 minuten in slaap vallen
- niet meer dan eens per nacht wakker worden
- minder dan 20 minuten wakker zijn na eerder in slaap te zijn gevallen
De beste manier om er achter te komen of je voldoende slaapt, is door goed te luisteren naar je lichaam en geest. Wanneer je je overdag lichamelijk en emotioneel uitgerust voelt, mag je er vanuit gaan dat je voldoende hebt geslapen.
Slaaptekort
Men spreekt van slaaptekort als de slaapduur en/of kwaliteit van slaap verstoord is. Te kort slapen komt voor onder 10% van zowel de 14- tot en met 17-jarigen, de 18- tot en met 25-jarigen, de 26- tot en met 64-jarigen en de 65-plussers (Bron: volksgezondheidenzorg).
Vrouwen hebben in vergelijking met mannen meer symptomen van slapeloosheid zoals moeite met in slaap komen, moeite met doorslapen en eerder wakker zijn dan gewenst.
Oorzaken van slaaptekort
- te weinig ontspanning of teveel activiteit voordat je naar bed gaat
- onregelmatige tijden dat je naar bed gaat
- af en toe heel lang uitslapen
- beeldschermgebruik (tv, telefoon, laptop) voor het slapen gaan
- middelengebruik (alcohol of drugs)
- cafeïne houdende dranken voor het slapen gaan nuttigen
- veel eten voor het slapen
- omgevingsfactoren (huilende kinderen, snurkende partner, veel licht)
- lichamelijke of psychische gezondheidsproblemen
- stress
Gevolgen van slaaptekort
Slaaptekort heeft zowel op korte als op lange termijn een negatieve invloed op de gezondheid. Door slechte slaap kunnen er verschillende klachten en zelf stoornissen ontstaan.
Slaaptekort kan periodiek voorkomen maar wanneer het vaker achtereenvolgend voorkomt, wordt het slaaptekort chronisch. Het doet veel met je lichaam en geest.
Zo kan slechte slaap leiden tot concentratie- en geheugenproblemen. Een mogelijk verklaring is dat een verandering in de verbindingen tussen synapsen (structuren waarmee hersencellen signalen aan elkaar doorgeven) het geheugen kan beïnvloeden.
Slaap beïnvloed de productie van hormonen in je lichaam die het hongergevoel reguleren (leptine en ghreline). Leptine onderdrukt je hongergevoel en ghreline stimuleert het hongergevoel. Door slecht te slapen maakt je lichaam meer ghreline aan en minder leptine.
Je hongergevoel neemt overdag toe met het risico dat je sneller aankomt. Ook wordt je stofwisseling trager door weinig slaap waardoor je verbrandt. Je loopt hiermee een verhoogd risico op het krijgen van obesitas.
Ook zorgt slaaptekort ervoor dat je vetcellen minder gevoelig worden voor insuline. Dit hormoon is van essentieel belang voor het verlagen van de bloedsuikerspiegel (glucose).
Wanneer je minder insuline aanmaakt zal je bloedsuiker dus hoger zijn. Je lichaam kan alle glucose dan niet voldoende opnemen waardoor deze omgezet wordt in vet. Hiermee loop je een verhoogd risico op het krijgen van diabetes type 2.
Door weinig slaap kunnen sneller angst en depressie ontstaan. Echter is het onduidelijk hoe deze relatie precies in elkaar zit. Zijn slaapproblemen een symptoom van depressie en angststoornissen? Of zijn slaapproblemen één van de oorzaken van deze psychische aandoeningen?
Slechte slaap kan het risico op negatieve gezondheids- en functionele uitkomsten verhogen. Dit is vooral aangetoond voor het verband tussen slaapduur en veelvoorkomende aandoeningen zoals obesitas, diabetes, kanker, coronaire hartziekte, beroerte en depressie.
Wanneer je langer dan drie maanden tenminste drie dagen per week slaapproblemen hebt en hiervan hinder ondervindt in het dagelijks functioneren, raadpleeg dan je huisarts.
Perfect slapen in 7 stappen
Slaap jij ook dagelijks tekort?
En ben je overdag niet goed uitgerust?
Maar weet je niet zo goed hoe je je nachtrust kunt verbeteren?
Met behulp van deze zeven stappen kun jij de oorzaak van jou slaapprobleem aanpakken.
1 thought on “Wat slaaptekort met je doet”